Lịch sử Tasmania

Ảnh bốn người bản địa Tasmania thuần chủng cuối cùng vào khoảng thập niên 1860. Truganini, là người cuối cùng còn sống, ngồi ở ngoài cùng bên phải.

Những cư dân đầu tiên tại Tasmania là người bản địa Tasmania. Bằng chứng biểu thị họ hiện diện trong khu vực, mà sau đó trở thành một đảo, ít nhất là từ 35.000 năm trước.[8] Mực nước biển dâng chia cắt Tasmania khỏi Úc đại lục vào khoảng 10.000 năm trước.

Đến thời điểm có giao thiệp với người châu Âu, cư dân bản địa tại Tasmania có chín dân tộc chính. Tại thời điểm người Anh chiếm đóng và thuộc địa hóa vào năm 1803, dân số bản địa ước tính là từ 5.000 đến 10.000 người. Do lan truyền các bệnh truyền nhiễm mà họ không có sự miễn dịch, chiến tranh, ngược đãi và hôn nhân dị chủng,[9] dân số giảm xuống 300 vào năm 1833. Hầu như toàn bộ cư dân bản địa bị George Augustus Robinson cho chuyển tới đảo Flinders.

Nhà thám hiểm người Hà Lan Abel Tasman là người châu Âu đầu tiên được ghi nhận là trông thấy Tasmania, đó là ngày 24 tháng 11 năm 1642, và ông đổ bộ lên nơi mà nay là vịnh Blakmans. Năm 1773, Tobias Furneaux trở thành người Anh đầu tiên đổ bộ lên Tasmania tại vịnh Adventure. Một đoàn thám hiểm của Pháp do Marc-Joseph Marion du Fresne dẫn đầu cũng đổ bộ tại vịnh Blackman vào năm 1772.

Thuyền trưởng James Cook đổ bộ tại vịnh Adventure vào năm 1777, cùng với William Bligh trẻ tuổi. Bligh trở lại vào năm 1788 (HMS Bounty) và một lần nữa vào năm 1792 (HMS Providence), cùng với Matthew Flinders trẻ tuổi. Matthew Flinders và George Bass lần đầu tiên chứng minh Tasmania là một đảo vào năm 1798–99.[10]

Núi Wellington và Hobart từ đỉnh Kangaroo, khoảng năm 1834

Năm 1800, người Pháp phái một đoàn thám hiểm do Baudin lãnh đạo nhằm khám phá đại dương phương nam. Có nghi ngờ rằng mục đích của đoàn thám hiểm là nỗ lực thiết lập một thuộc địa của Pháp trên bờ biển của New Holland. Nhằm đối phó, Lady Nelson và tàu đánh cá voi Albion dưới quyền John Bowen khởi hành từ Port Jackson vào ngày 31 tháng 8 năm 1803. Bowen đến trên Derwent vào Chủ Nhật, 12 tháng 9 năm 1803, tại Albion. Lady Nelson đến vào ngày 7 tháng 9. 12 tháng 9 được cho là sinh nhật của thuộc địa Tasmania. Bowen chọn vịnh Risdon trên bờ của Derwent cách vài dặm phía trên Hobart. Trong số những người định cư, có 21 nam tù nhân và một quản giáo và ba nữ giới, ngoài ra còn có các sĩ quan và hai người định cư tự do. Khoảng hai tháng sau đó, dân số thuộc địa tăng lên 100 người.[11] Một khu định cư thay thế được David Collins cho thiết lập nằm cách 5 kilômét (3,1 dặm) về phía nam vào năm 1804 tại vịnh Sullivans bên bờ tây của Derwent, nơi này có nguồn nước sạch phong phú hơn. Khu định cư sau này trở thành thị trấn Hobart hay Hobarton, sau giản hóa thành Hobart, theo họ của Bộ trưởng Thuộc địa Anh là Bá tước Robert Hobart. Khu định cư tại Risdon sau đó bị bỏ hoang.

Những người định cư ban đầu hầu hết là tù nhân và các cảnh vệ quân sự, với nhiệm vụ phát triển nông nghiệp và các ngành khác. Một số khu định cư có cơ sở tù nhân khác được thiết lập tại Đất Van Diemen, gồm các nhà tù thứ cấp đặc biệt là các thuộc địa hình sự khắc nghiệt tại Port Arthur thuộc đông nam và Macquarie Harbour tại bờ biển phía tây. Đất Van Diemen được tuyên bố là một thuộc địa riêng biệt từ New South Wales, với tòa án và hội đồng lập pháp riêng, vào ngày 3 tháng 12 năm 1825.

Một đội tù nhân cày bừa tại nông trại – Port Arthur

Hội đồng Lập pháp Đất Van Diemen soạn thảo một hiến pháp mới mà họ thông qua vào năm 1854, và được Nữ hoàng Victoria ngự chuẩn vào năm 1855. Cũng trong năm đó, Xu mật viện phê chuẩn đổi tên thuộc địa từ "Đất Van Diemen" sang "Tasmania", và đến năm 1856, lưỡng viện nghị viện mới được bầu nhóm họp lần đầu tiên, chế định Tasmania là một thuộc địa tự quản của Đế quốc Anh.

Thuộc địa chịu tổn thất do các biến động kinh tế, song hầu hết các lĩnh vực vẫn hưng thịnh, trải qua tăng trưởng ổn định. Do ít có đe dọa từ bên ngoài và có các liên kết mậu dịch vững chắc với Đế quốc, Thuộc địa Tasmania trải qua nhiều giai đoạn thành công vào cuối thế kỷ 19, trở thành một trung tâm thế giới về đóng tàu. Thuộc địa gây dựng một lực lượng phòng thủ địa phương, và cuối cùng đóng một vai trò quan trọng trong Chiến tranh Boer lần thứ hai tại Nam Phi, và các binh sĩ Tasmania trong xung đột này giành hai Huân chương Chữ thập Victoria đầu tiên cho người Úc. Nhân dân Tasmania bỏ phiếu tán thành liên bang hóa với các thuộc địa tại Úc đại lục, và đến ngày 1 tháng 1 năm 1901 thì Tasmania trở thành một bang của Úc.

Bang chịu tác động tiêu cực từ các vụ hỏa hoạn năm 1967, tai họa này gây tổn thất lớn về nhân mạng và tài sản. Trong thập niên 1970, chính phủ bang công bố các kế hoạch nhằm làm ngập nước hồ Pedder có ý nghĩa trọng đại về phương diện môi trường. Năm 1975, cầu Tasman sập do bị phà chở quặng MV Lake Illawarra đâm vào, khiến việc vượt sông Derwent tại Hobart hầu như bất khả thi. Toàn quốc và quốc tế chú ý đến chiến dịch chống đập Franklin vào đầu thập niên 1980.

Ngày 28 tháng 4 năm 1996, tay súng Martin Bryant xả súng tại Tasmania làm thiệt mạng 35 người và làm bị thương 21 người khác. Việc sử dụng vũ khí lập tức được tái xét, và luật sở hữu súng mới được thông qua trên toàn quốc, luật của Tasmania nằm vào hàng nghiêm khắc nhất tại Úc.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tasmania http://www.fruitgrowerstas.com.au/industry_fgt.htm... http://www.tarkine.com.au/ http://news.theage.com.au/national/australia-had-b... http://www.themercury.com.au/news/tasmania/birth-r... http://www.utas.edu.au/library/companion_to_tasman... http://www.censusdata.abs.gov.au/ABSNavigation/pre... http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/g... http://www.censusdata.abs.gov.au/census_services/g... http://www.abs.gov.au/AUSSTATS/abs@.nsf/DetailsPag... http://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/bb8db737e2...